In dit artikel besteed ik aandacht aan autisme bij vrouwen. Juist omdat autisme bij meisjes en vrouwen vaak fout begrepen wordt, maar ook omdat autisme bij hen anders tot uiting komt.

Wat je in dit artikel zal lezen zal gaan over:

• Wat zijn de verschillen tussen mannen en vrouwen met autisme?
• Hoe uiten vrouwen en mannen hun gevoelens of emoties ? en wat verschilt hiervan?
• Foute diagnoses
• Diagnoses op latere leeftijd bij vrouwen
• Verschil empathie bij vrouwen en mannen met autisme
• Zelfstandigheid tussen mannen en vrouwen met autisme (en al dan niet de nodige hulpverlening)
• Overprikkeling
• Onderprikkeling

Wat zijn de verschillen tussen mannen en vrouwen met autisme?

De grootste verschillen tussen mannen en vrouwen met autisme zijn :

• Vrouwen met autisme kunnen zich (meestal) goed aanpassen of gedrag camoufleren. Of kopieren gedrag zodat dit sociaal wenselijk overkomt.
• Meiden met autisme hebben meestal interesses zoals dieren. Wat integendeel minder raar overkomt dan jongens die over treinen praten.
• Vrouwen met autisme zijn vaker beter in plannen of organiseren (denk aan moeders met autisme of studerende vrouwen met autisme)
• Meiden met autisme krijgen vaker andere diagnoses zoals ADD / ADHD ,  borderline , HSP (hoogsensitief/hooggevoeligheid, depressie…)

Hoe uiten vrouwen met autisme hun emoties? En waar verschilt dit van mannen met autisme?

Vrouwen met autisme uiten hun gevoelens vaak anders dan mannen met autisme.

Zoals al benoemd zien we dat meiden met autisme emoties of gedrag vaak kopieren (bijvoorbeeld in de school of andere plaatsen) ze lopen bijna letterlijk op de toppen van de tenen en komen dan in hun vertrouwde omgeving thuis en dan ontploft alles! Vaak barsten vrouwen thuis pas uit en kunnen ze ook dan pas ”op adem komen”.

Het kopieren van gevoelens en gedrag, betekent nog niet dat ze altijd weten wat ze voelen of hun gevoel is lam gelegd door zoveel te kopieren of camoufleren. Het vreet erg veel energie. Vaak voelen vrouwen meer initutief aan, ze voelen anderen juist wel goed aan. Alleen zich in gedachten verplaatsen in de ander is vaak een valkuil! Zo is het voor hen lastig om op emoties adequaat te reageren. En het afstemmen op een partner is soms ook moeilijk. Immers je moet nog extra dan anders je aanpassen aan elkaar.

Maar dit betekent niet dat mensen met autisme altijd alleen willen zijn en geen sociaal contact nodig hebben. Integendeel , mensen met autisme doen alle moeite om er toch bij te horen! Je ziet dat vrouwen of meiden met autisme daar het meest flexibel in zijn. Ze willen zoals alle anderen zijn maar weten deze emoties niet goed uit te drukken. Er is geen onwil maar onmacht!

Foute diagnoses

Vaak krijgen meiden of vrouwen met autisme foute diagnoses. Dit komt omdat ze vaak zeer goed zijn in het verbergen (camoufleren) van hun tekorten of moeilijkheden voor de buitenwereld. Ze voelen zich al snel buitengesloten of ze voelen aan dat ze anders zijn dan anderen.

Veel meisjes met autisme lopen vaak tot zelfs een groot deel van hun volwassen leven op de toppen van hun tenen, om toch zo normaal mogelijk over te komen. Juist door zo hard te proberen gewoon zoals anderen te zijn krijgen veel vrouwen met autisme een depressie.

Wanneer een diagnose op latere leeftijd wordt gesteld zien we ook dat diagnoses in elkaar overvloeien of overlappingen heeft (zoals vaak ADHD / ADD vaak met autisme overlappingen vertoont. maar door al dat camoufleren valt autisme niet direct op. Vanwege het goede camoufleren wordt ook vaak een foute diagnose (zoals borderline) gesteld in plaats van autisme bij vrouwen. Bijvoorbeeld een vrouw met autisme neemt altijd de overhand bij groepswerk. Ze is erg opstandig en krijgt de diagnose borderline. Maar nu vertelt de vrouw zelf waarom ze dit doet, ze zegt ik heb altijd al angst gehad voor controleverlies door mijn autisme en kan moeilijk tegen veranderingen, dus neem ik de leiding in de groep zodat alles voorspelbaar is voor mij, en ik minder angst heb voor het onbekende.

Diagnose autisme op latere leeftijd

Meiden met autisme vallen vaak niet zo op. Dit komt zoals al gezegd deels doordat ze met hun ”eigenaardige” obesessies of onderwerpen meer aansluiten bij andere ”normale ” meiden zoals bijvoorbeeld de interesse in dieren.

Meiden kunnen van anderen hun gedrag kopieren. Zo hebben ze allemaal verschillende situaties van zichzelf  aangeleerd en weten bijvoorbeeld: op mijn verjaardag moet ik iemand een hand geven uit beleefdheid, maar als je dit in een andere context ook doet (want zo is het aangeleerd ) en stel de persoon met autisme leerde een hand geven uit beleefdheid op een verjaardag en nu was er een begrafenis en iemand schudde hem of haar de hand en de persoon met autisme zei: proficiat, waar is de viering?

Vrouwen met autisme voelen deze situaties iets beter aan dan mannen. Hierdoor wordt vaak pas op latere leeftijd de diagnose gesteld. Meiden met autisme worden ook vaker verlegen genoemd terwijl dit een van de onderdelen van autisme zou kunnen zijn, maar dit valt minder op bij vrouwen met autisme. Bij de zogenoemde TOM-test, oftewel theory of mind scoren vrouwen met autisme soms toch zeer sterk vanwege zelf aangeleerd, ingetraind gedrag,zoals de verschillende scenario’s in verschillende situatie’s (zoals het voorbeeld van de hand schudden).

Verschil in empathie bij vrouwen met autisme versus mannen met autisme

Vrouwen en mannen met autisme verschillen misschien niet even duidelijk rondom empathisch vermogen. Zoals ik al vaak schrijf kunnen de meeste vrouwen met autisme dingen goed verbergen. Dit kan een voordeel hebben, je wordt niet direct raar gevonden omdat autisme bij deze vrouwen niet of nauwelijks zichtbaar is. Maar het heeft bijvoorbeeld ook een nadeel : Ze onderschatten het autisme en geven opmerkingen zoals : je ziet er niet autistisch uit! Of je krijgt bijvoorbeeld geen of weinig hulp of andere mensen weten niet hoe ze jou kunnen kameren na overprikkeling.

Het empathisch vermogen bij mannen, zit denk ik zo… ik denk dat mannen met autisme wel veel emoties kennen en kunnen benoemen, maar niet weten hoe deze te communiceren naar anderen toe. Mannen met autisme denken veel vaker zwart-wit. Vrouwen met autisme leren meer door het runnen van een huishouden en organiseren en plannen maken. Mannen met autisme zijn denk ik eerder geneigd hulp in te schakelen omdat ze dit nooit of nauwelijks aangeleerd werd (in tegenstelling tot vrouwen). Ik denk ook dat empathie meer aangeleerd en ingetraind wordt door vrouwen met autisme. Sommige vrouwen met autisme zijn echte spraakwatervallen! Een valkuil bij empathie is het niet kunnen inschatten wanneer je in een gesprek kan praten en niet door elkaar praat. Mannen met autisme praten denk ik ook over andere dingen dan vrouwen. Ze hebben vaak zelfs een andere houding of lichaamstaal tegenover dan die van vrouwen.

Zelfstandigheid : vrouwen versus mannen met autisme

Over zelfstandigheid bij vrouwen met autisme valt vaak op dat ze schema’s maken en bijhouden om bijvoorbeeld te koken of andere dingen in het huishouden. Ze hebben letterlijk een houvast, want een hoofd van iemand met autisme zit zo vol , dat er vaak niets meer bij kan!

Schema’s of andere hulpmiddelen zijn dan meer dan welkom. Mannen met autisme zijn vaak minder goed in plannen en organiseren. Dit komt mede doordat ze aan van alles tegelijk willen beginnen en  bijvoorbeeld zo geen overzicht meer hebben op wat ze nu precies moesten of willen doen (maar dit kan ook gelden bij sommige vrouwen).

Mensen met autisme heb je in alle soorten en maten. Zo is het ook met de mate van zelfstandig zijn, dat voor iedereen anders is. Bij vrouwen met autisme worden vaak hoge verwachtingen gesteld, ze worden vaak door anderen overschat. Vrouwen met autisme krijgen niet alles gedaan en wat als je als persoon zelfs geen of weinig tijdsbesef hebt? Of je planning wordt overhoop gehaald of je stappenplan komt niet juist uit! help!

Welkom in het leven van (vooral)  vrouwen met autisme op het vlak van zelfstandigheid (terwijl andere vrouwen met autisme met deze zaken misschien geen moeite heeft maar op andere vlakken wel). Alles moet letterlijk aangeleerd worden bij een persoon met autisme en met veel herhaling en dan nog is zelfstandig zijn niet altijd mogelijk.

Er bestaan gelukkig wel een aantal oplossingen voor. Zoals ik vaak zeg : ontmoet je een persoon met autisme, dan heb je letterlijk 1 iemand met autisme leren kennen (zo verschillend zijn personen met autisme ). En wat te doen na een drukke dag, als je nog moet bedenken wat je gaat eten en er kan niets meer in je hoofd? (lees verderop in dit artikel (overprikkeling/energie slopend).

Overprikkeling / energie niveau

Overprikkeling, een zeer voorkomend probleem bij autisme. En zeker bij meiden / vrouwen met autisme, daar ze vaak overschat worden en blijven doorzetten tot ze iets bereiken wat ze echt willen (op zich een heel goede eigenschap! ).

Maar als persoon (ook met autisme) valt het niet mee je eigen grenzen aan te voelen en te leren waar de grenzen bij jou liggen. Vrouwen met autisme voelen anderen vaker beter aan dan mannen met autisme. Dat is handig, maar ook een valkuil. Het slorpt al je energie uit je lichaam. De veelheid aan prikkels alles wat we zien, horen, voelen, ruiken en de energie van andere mensen maakt dat overprikkeling al snel op de loer ligt. Het slaat vaak als een bom in en als je je eigen grenzen niet kent dan kan er zelfs chronische overprikkeling ontstaan.

Hoe voelt overprikkeling ?

Voor mij voelt dit zo: extreem moe zijn, hoofdpijn, alsof mijn hersenen ieder moment exploderen, getintel en een soort spanning in mijn hoofd. Mijn hoofd voelt van binnen als een blok beton er komt niets meer van extra informatie binnen (dus als anderen iets uitleggen, je hersenen zijn zo ”oververhit”dat mijn geheugen letterlijk stil ligt). Alles wat aan extra prikkels binnenkomt daar sluit je je voor af. Het kan ook zijn dat ik (voor anderen zichtbaar) ”plots” kwaad word. Het plotseling boos worden, wordt vaak niet begrepen door omstaanders omdat ik 5 minuten ervoor nog aan tafel zat mee te lachen.

Het verschil met mannen en vrouwen met autisme is denk ik dat mannen met autisme meer moeite moeten doen om anderen aan te voelen of ze communiceren op een minder empatische  manier (niet goed weten hoe dit te uiten of benoemen naar anderen). Ik kan vaak op verjaardagen plots overmand worden door overprikkeling, en vaak voel ik de opbouw niet eens, en ken ik mijn grenzen daardoor niet. Of ik kan door die plotse overprikkeling niet zeggen wat ik nodig heb op dat moment.

Hoe ik mijn overprikkeling herken (als ik ze aanvoel)

Overprikkeling uit zich wel bij iedereen anders!

• Zweet handen
• Hoofdpijn
• Moe worden
• Ik kan geen gesprekken volgen
• Mijn ademhaling is oppervlakkiger
• Gespannen lichaam (vooral benen en schouders)
• Algemene spanning
• Tintelingen in mijn lijf
• Snellere hartslag

Hulpmiddelen bij overprikkeling

Ik heb wel geleerd om hulpmiddelen in te zetten als ik het moeilijk heb met spanning, zoals:

• Kauwketting
• Tangle
• Crazy aarons thinking putty
• Massage bal met stekels om in te knijpen (de stekels voelen goed aan in mijn hand)
• Mijn dieren

Onderprikkeling bij autisme

Wat ook bestaat bij autisme (zowel vrouwen als mannen met autisme( is onderprikkeling:

Onderprikkeling bij meisjes en vrouwen komt regelmatig voor. Ze moeten extra zintuiglijke prikkels binnenkrijgen om wakker te blijven. Bij onderprikkeling kan het zijn als je niet op tijd reageert dat je door een oerbrein je letterlijk bevriest! Je lichaamsfuncties zijn er nog, dus je hart klopt je longen werken,maar.. honger voel je niet ook geen temperatuur aanvoelen, je bent letterlijk lam gelegd (al kan je staande ook bevriezen hoor). Raadzaam is de persoon hier zo snel mogelijk uit te halen. Dit doe je door lichaam en hersenen wakker te maken door prikkels op te zoeken zodat je lichaam krijgt wat het nodig heeft. Meiden (vrouwen) met autisme kunnen onderprikkeld en/of overprikkeld zijn. Het gaat erom hoe je het erkent en wat je er mee doet.

Hulpmiddelen bij onderprikkeling

Bepaalde hulpmiddelen die bij overprikkeling worden ingezet, kunnen uiteraard ook effectief zijn bij onderprikkeling. Denk aan:

• Kauwsieraad
• Tangle Textured
• Mohdoh aromatheraputty
• Hand fidget
• Spinning cube

Gerelateerde artikelen

• Autisme en stimming
• Autisme en overprikkeling
• Boeken over autisme en prikkelverwerking
• Hulpmiddelen bij Autisme

Deel dit bericht op sociale media