Snoezelen bij dementie, gelukkig komt er steeds meer aandacht voor het belang van snoezelen bij deze doelgroep. En is er meer en meer bekend wat de effecten zijn van het inzetten van sensorische materialen bij dementerende ouderen. Lees in dit artikel wat snoezelen en sensorische hulpmiddelen kunnen bijdragen aan de kwaliteit van leven van mensen met dementie.
Wat is snoezelen?
Snoezelen is ontspannen in een ruimte waarin voorwerpen, beelden, kleuren, geuren en geluiden de zintuigen aangenaam prikkelen. Het woord snoezelen is een samentrekking van de woorden doezelen (wat verwijst naar de sfeer) en snuffelen (wat verwijst naar het onderzoekende element). Snoezelen biedt een ingang om via aangename zintuiglijke prikkels contact te maken met de belevingswereld van jong en oud. Dit heeft een positief effect op hun stemming en gedrag waardoor het bijdraagt aan kwaliteit van leven. Het gaat om te ontprikkelen of juist op zoek gaan naar aangename prikkels aan de hand van voelen, zien, horen, bewegen. Lees meer over snoezelen.
De meerwaarde van snoezelen voor dementerende ouderen
Ouderen met dementie zijn vaak in zichzelf gekeerd. Snoezelen zorgt voor een beter contact met de omgeving en de realiteit. Snoezelen geeft mensen met dementie de ontspanning die ze nodig hebben. Deze zintuiglijke prikkels hebben een positief effect op de stemming van mensen met dementie. Het snoezelen zorgt voor minder agitatie en depressieve gevoelens bij dementerenden en draagt hierdoor bij aan kwaliteit van leven.
Naarmate de dementie bij een persoon vordert, gaat deze persoon zich steeds meer terugtrekken in een eigen wereld. Dit zorgt ervoor dat het erg lastig wordt om contact te maken met de buitenwereld. De zintuigen blijven nog wel intact en daarom bieden deze mogelijkheden tot meer contact. Door mensen met dementie in een gevorderd stadium te laten snoezelen, komen emoties meer tot uiting. Daarnaast zorgt het voor ontspanning bij demente ouderen.
Effecten van Snoezelen op demente ouderen
Door het aanbieden van snoezelen kan angst verminderd worden bij ouderen met dementie. Snoezelen geeft een gevoel van veiligheid en kan leiden tot ontspanning hetgeen zich uit in spierontspanning, glimlach op het gelaat, oogcontact, beter verbaal contact, etc.
Op lange termijn kan snoezelen ervoor zorgen dat ouderen zich prettiger voelen ondanks vergevorderde dementie.
Ook de kwaliteit van zorg verbetert omdat het woonzorgpersoneel nog meer betrokken is bij de oudere met dementie.
Snoezelen is evenwel niet alleen bedoeld voor professionals, maar kan ook gebeuren door familieleden/vrienden. Ook hier zal de extra betrokkenheid een positief effect hebben op de relatie tussen de oudere met dementie en zijn omgeving.
De hoofddoelstelling van het snoezelen is het welzijn van de betrokkene te bevorderen. Naarmate de dementie vordert gaat de persoon met dementie zich steeds verder terugtrekken in zijn eigen wereldje. Maar de zintuigen en het gevoel zijn nog wel intact; dit zijn ook de vlakken waar snoezelen op inspeelt en waarmee contact wordt gemaakt. Een persoon met dementie in een gevorderd stadium functioneert op het sensomotorische niveau. Men kan hem bereiken in zijn innerlijke wereld via de zintuigen en lichamelijke aanrakingen, denk ook aan massage en borstelen.
Met verschillende materialen kunnen verschillende zintuigen gedoseerd gestimuleerd worden. De emoties die tijdens het snoezelen bij de betrokkene opkomen, laat men zo tot uiting komen. In een vergevorderd stadium van dementie, kan de betrokkene met dementie vaak zijn emoties en pijn niet meer uiten, snoezelen kan ervoor zorgen dat het wel lukt. Hierdoor kunnen angst en onrust sterk afnemen en kunnen betrokkenen beter ontspannen en tot rust komen.
Alle zintuigen kunnen geprikkeld worden door middel van geuren, aanraking, muziek, warmte, smaken en licht. Het is belangrijk dat er niet teveel prikkels worden aangeboden en dat er goed wordt gelet op de reactie van de betrokkene. Het is erg afhankelijk van de persoon en de fase waarin deze verkeert, welke middelen en materialen het beste aansluiten bij de behoefte en wat de prettigste ervaring geeft.
Snoezelen heeft de volgende positieve effecten bij dementie
• Ontspanning
• Verveling tegen gaan
• Stimuleren van contact
• Verbeteren van de zintuiglijke waarneming
Snoezelmateriaal bij dementie
Visuele druppelbaan
Een vloeibare zandloper (ook wel liquid timer genoemd) is heerlijk rustgevend. Deze druppelbaan is dan ook geschikt om te gebruiken bij dementerende ouderen op momenten van dreigende overprikkeling of als overgangsmoment. Of in een snoezelruimte, om te ontspannen. Deze druppelbaan is gevuld met zwarte vloeistof. Bekijk de kleine vloeistof druppels die geleidelijk naar beneden rollen. Nieuwe druppels worden gevormd die de wet van de zwaartekracht volgen. Zodra de opvangbak aan de onderzijde is gevuld, kan de zandloper worden omgedraaid en opnieuw worden bekeken. Veel ouderen met dementie vinden visuele zandlopers fijn om naar te kijken, het helpt hen prikkels te verwerken en te kalmeren.
Sensorische blokken
De sensorische blokken set bestaat uit 16 grote hardhouten blokken met daarin diverse materialen. Denk hierbij aan kralen, transparant acryl, gekleurd zand en met water / glitter gevulde blokken. Deze sensorische materialen zitten in zakjes, Hierdoor zijn de blokken niet alleen een lust voor het oog, maar ook voor de tastzintuigen. De blokken bestaan uit 4 verschillende vormen (vierkant, rechthoek, driehoek en halve cirkel). De vrolijke blokken stimuleren het onderzoekend leren en observeren. En wat dacht je van het rammelen van de blokken, luister naar het effect van de verschillende producten in de blokken. Deze mooie zintuigblokken zijn geschikt voor mensen met dementie.
Senseez trendables
Deze trendy vibrerende kussens geven een zacht trillend gevoel wanneer ze worden ingedrukt of wanneer er op gezeten wordt. De kussens van Senseez helpen het lichaam te kalmeren, ontspannen en tot rust te komen. Het ideale kussen om heerlijk mee in slaap te vallen of je te ontspannen op de bank. Het kussen van senseez kan ook sensorische tastprikkels bieden om zich te activeren en dus de alertheid te verhogen. Ook bij dementerende ouderen kunnen deze trillingen hen helpen tot rust komen, of juist prikkelen om hun lichaam te voelen, of in actie te komen.
Tactiele ballen
Tactiele ballen (ook wel sensorische ballen) zijn er in verschillende vormen, kleuren en voelen verschillend aan. Van zachte tactiele ballen, tot plastic, rubber, … hier bespreek ik de tactiele zachte mini ballen van het merk Rubbabu en de sensorische mini ballen set. Deze enigzins squishy tactiele ballen passen perfect in de handpalm. Ze zijn geweldig sensorisch speelgoed voor kinderen, volwassenen en senioren als friemelmateiaal of sensorisch speelgoed, Rubbabu ballen zijn te gebruiken als stressballen, revalidatie- en therapieproducten. De tactiele ballen dragen bij aan de sensorische beleving bij dementerende ouderen.
Happy senso
Happy Senso is een gel met multisensorische eigenschappen. Deze sensorische gel, die als het ware een soort schuim lijkt is ontwikkeld vanuit de populaire knetterzeep. Het is een ware prikkeling voor alle zintuigen. Dementerende ouderen genieten van de eigenschappen van deze gel. Het is te horen, te voelen, te zien en te ruiken. Ook heeft het een verkoelend effect op de huid. Fantastisch om in te zetten voor sensorische stimulering. Dit kan zowel individueel maar ook samen of in groepsverband. Het is leuk om te gebruiken en zorgt voor mooie contactmomenten. Een echte aanrader!
Snoezelruimte bij dementie
Vaak wordt er gebruik gemaakt van speciale snoezelruimten om mensen te laten snoezelen. Maar snoezelen kan ook ingebed worden in activiteiten in een woonkamer of creeer een hoekje als snoezelplek. Lees hier meer over inrichten snoezelruimte.
Naast snoezelen in een snoezelruimte kan men er ook voor kiezen om te snoezelen in een badkamer. Hierbij combineer je het functionele; de badsituatie, met het aangename; het snoezelen. Een badkamer is bij uitstek geschikt om te snoezelen, omdat het van zichzelf al een aantal zintuiglijke ervaringen biedt. Bijvoorbeeld de warmte en geborgenheid van het water en het persoonlijke contact.
Doordat dementerende ouderen vaak moeilijk kunnen ontspannen is het mogelijk hen te prikkelen en hierdoor communicatie en contact op gang te brengen. Zowel via lichaamstaal als zintuiglijk. Door in een warme ruimte of in een badsituatie gedoseerd visuele, auditieve, tactiele, sensopatische materialen en prikkels gedoseerd aan te bieden, ontstaat er een andere ontspanningsactiviteit dan regulier door de dag wordt aangeboden.
Vind je dit artikel interessant? Deel het via sociale media
