Help je kind door tijdig zintuiglijke signalen te herkennen. En leer gevoelens van verwarring en frustratie bij je kind te verminderen door een sensorisch dieet.
Zintuiglijke prikkelverwerking
De zintuiglijke prikkelverwerking kan zeer ingewikkeld zijn. Het begrip is ook bij veel ouders nog onbekend.
Meer bekendheid hierover kan eraan bijdragen dat jij als ouder gaat realiseren dat je kind zintuiglijke problemen kan hebben die soms vreemd, verwarrend of frustrerend gedrag veroorzaakt.
Wat zijn zintuiglijke prikkels?
Een zintuiglijk prikkel is alles wat je kind doet, wat aangeeft dat hun sensorische systeem meer sensorische input nodig heeft of minder. Die behoefte komt door de manier waarop hun unieke hersenen ‘denken’ over de zintuiglijke input die ze ontvangen. En wat de hersenen nodig hebben om een passende alertheid te ontwikkelen.
Hierbij een voorbeeld om bovenstaande te illustreren. Mijn zoontje houdt ervan om op de bank te springen, dit is een zintuiglijke prikkel voor hem. Hij doet dit om meer zintuiglijke input te krijgen en zo zijn brein te activeren.
Er zijn tal van mogelijke zintuiglijke prikkels waaraan je kind kan worden tentoongesteld. In dit artikel ga ik er 5 met je; delen, die vaak vergeten worden. Vaak heb je als ouder niet de indruk dat er een zintuiglijke prikkel ten grondslag ligt aan de driftbui of het vreemde gedrag van je kind. Juist dan is het aan te raden om eens verder te lezen.
Zintuiglijke gedragingen signaleren
Voordat we in deze gedragingen duiken, wil ik benadrukken dat wanneer je kind een aantal van ondergenoemde gedragingen laat zien, dat niet meteen wil zeggen dat je kind een prikkelverwerkingsprobleem, autisme of andere stoornis heeft.
Iedereen heeft behoefte aan zintuiglijke prikkels. Echter de hoeveelheid, diversiteit aan prikkels en hoe deze worden verwerkt is bij iedereen verschillend.
Kijken met een sensorische bril, helpt jou als ouder om je kind te begrijpen en beter te ondersteunen, met als gevolg minder frustratie en verwarring.
1.Vermijding van bewegen
Wanneer je kind bang is bij het klimmen op speeltoestellen, niet graag op de rekstok op de kop wil hangen, ronddraaiende attracties vermijdt, dan heeft je kind moeite met vestibulaire en mogelijk proprioceptieve input. Dat zijn onze zesde en zevende zintuigen die ons ons gevoel voor balans en lichaamsbewustzijn geven.
TIP: Laat je kind oefenen met evenwicht, lopen over een laag muurtje of over een streep die je op de grond krijt. En laat je kind oefenen met evenwicht middels de Stretch-eze.
2. Op de tenen lopen
Kinderen lopen vaak op de tenen omdat ze gevoelig zijn voor de sensaties (verschillende ondergrond) die ze aan hun voeten voelen en liever zo weinig mogelijk de grond met de voeten willen aanraken. Soms lopen de kinderen op de tenen, omdat ze de druk fijn vinden die ze op hun enkel zetten, dit geeft hen meer proprioceptieve feedback. Maar het kan ook het gevolg zijn van een vestibulair systeem dat niet goed wordt verwerkt.
TIP: Oefen stap voor stap met je kind door verschillende materialen en texturen aan te bieden aan je kind, eerst voelen met de handen en dan voorzichtig met de voeten. Denk hierbij ook aan Playfoam of supersand.
3. Zondert zich af op feestjes of drukke locaties
Wanneer je kind niet graag naar feesten of andere openbare plaatsen gaat, dan kan het zijn dat ze bang zijn voor de hoeveelheid onbekende prikkels die op hem afkomt. Denk hierbij aan geluid, licht of mensen die ze per ongeluk aanraken. Voor kinderen met prikkelverwerkingsproblemen kan een feest een kwelling zijn.
TIP: Ga je naar een feestje, zoek een rustige plek met je kind waar hij zij kan terugtrekken met bijvoorbeeld Plus Plus of de rubik’s
4. Houdt van strakke kleding
Sommige kinderen willen alleen gladde en/of strakke kleding dragen. Dit geeft hen meer proprioceptieve input. Het lijkt misschien vreemd, maar het dragen van strakke kleding is kalmerend voor hen en kan hen zelfs helpen om beter te concentreren. Vandaar dt kinderen met de drukvesten heerlijk tot rust komen.
TIP: Laat je kind weerstand opzoeken middels de snuggle huggle, de therapy swing of de stretch-eze.
5. Drukke kinderen
Er zijn verschillende redenen dat kinderen druk gedrag laten zien, continu springen, klimmen, rennen, duwen. Deze kinderen zijn meestal op zoek naar proprioceptieve input en soms vestibulaire. Helaas worden deze kinderen vaak druk genoemd, maar ze proberen tegemoet te komen aan hun behoeften.
TIP: Bied veel beweging aan, maak een parcours in de tuin met hindernissen. Zorg voor beweging tijdens stilzit momenten thuis of in de klas door het aanbieden van een Senseez trilkussen, een elastiek om de tafel/stoelpoten en voor de handen een tangle of de stress controller.
6. Moeite met eten
Sommige kleuters hebben door een afwijkende prikkelverwerking moeite met eten en drinken. De oorzaak kan liggen in een negatieve ervaring in het mondgebied (zoals intubatie of sondevoeding in het verleden) of een algehele verhoogde of verlaagde prikkelgevoeligheid. Een kind kan dan gevoelig zijn voor de structuur van de voeding. [Lees hier meer over kieskeurige eters]
TIP: Bied diverse structuren, smaken en geuren van voeding aan op een bord en laat je kind hieruit kiezen, langzaam aan uitbreiden met structuren, geuren en smaken die lijken op de produkten die de voorkeur hebben.
7. Kauwen en bijten op niet eetbare voorwerpen
Kauwt jouw kind ook wel eens op kleding, haar of potlood. Je kind is dan op zoek naar tastprikkels in het mondgebied.
TIP: Bied je kind knapperig eten aan (wortel, cracker), doe blaasspellen en bied thuis en in de klas een kauwsieraad (van Chewigem) aan om tegemoet te komen aan de kauwbehoefte.
Herken jij je kind in een of enkele van de bovenstaande gedragingen?
Al deze gedragingen van je kind helpen je om iets te vertellen over de zintuiglijke prikkelverwerking van je kind. Het is een aanwijzing in wat ze nodig hebben vanuit een zintuiglijk standpunt. Maar hoe kun je als ouder je kind hierin helpen? Een aantal tips heb ik reeds meteen gegeven.
Maar nog beter is om te kijken naar het gedrag van je kind, welke zintuiglijke prikkels zoekt je kind op? Je kind geeft jou daarmee informatie wat hij aan zintuiglijke prikkels nodig heeft. Het in kaart brengen van de zintuiglijke behoefte wordt ook wel een sensorisch dieet genoemd.
