Herken je het ook? Je kind gaat situaties uit de weg. Je vraagt je af of er sprake is van gewoon angst zoals de bekende kinder angsten of dat er sprake is van een angstprobleem. Lees onze tips.

Wat is angst?

Angst is een emotie die je helpt te reageren op gevaar. Het lichaam raakt in opperste staat van paraatheid waardoor het hart sneller gaat kloppen, de ademhaling versnelt, de bloeddruk omhoog gaat en de spieren zich aanspannen. Deze plotselinge en hevige angst duurt vaak niet lang en ervaart iedereen wel eens.

Wanneer is angst een probleem?

Angst is nuttig en beschermt de mens: als er gevaar dreigt is het maar goed dat iemand zich niet op zijn gemak voelt, onrustig is en reageert om het gevaar af te wenden.

Dit natuurlijke mechanisme wordt echter een probleem als de mate van angst niet meer in verhouding staat tot de aanleiding, of als de bangheid blijft als er helemaal geen gevaar meer is. Kinderen met overmatige of zelfs extreme angsten kunnen een angststoornis ontwikkelen. Hun denken is door de bangheid ontregeld (negatief zelfbeeld, piekeren) en dat heeft ook zijn weerslag op hun gedrag (teruggetrokken, vermijdend) en gevoel (onzeker, weinig zelfvertrouwen).

Gedragskenmerken van een angstig kind

• je kind zich stevig aan je vasthoudt of weg wil uit een situatie;
• je kind anders doet dan anders, bijvoorbeeld de clown uithangen, driftig of boos worden;
• je kind lichamelijk reageert, bijvoorbeeld klagen over hoofd- of buikpijn, een wit gezicht krijgen, huilen, trillen, klamme handen krijgen, schrikken, weer in bed gaan plassen;
• je kind veel droomt en niet kan of wil slapen;
• je kind niet (meer) alleen durft te zijn;
• je kind veel met een gebeurtenis bezig is en bijvoorbeeld enge situaties naspeelt;
• jongere kinderen last hebben van heimwee als ze uit logeren gaan.

Als de reden om bang te zijn weg is, dan verdwijnt ook de reactie. 

Hoe voorkom je dat de angsten van je kind groter worden?

Hieronder vind je 10 tips hoe je als ouder kan voorkomen dat de angst van je kind groter wordt

1. Geef de angst niet te veel aandacht. De meeste dingen zijn een kwestie van gewoon doen.

2. Neem je kind mee naar spannende situaties, zo kan je kind eraan wennen.

3. Vertel je kind op tijd als er iets spannends gaat gebeuren en praat er samen over.

4. Geef je kind een eerlijk beeld van de spannende situatie. Praat over de enge dingen die kunnen gebeuren, maar ook over de positieve dingen. Oefen met helpende gedachten.

5. Benader iets spannends als iets positiefs. Zie het als een kans voor je kind om te laten zien hoe dapper hij is.

6. Geef het goede voorbeeld door zelf dapper te zijn.

7. Neem de angst serieus, zonder het te groot te maken. Ontken het bang gevoel niet. Benoem dat je ziet dat je kind bang is.

8. Als je kind echt niet durft, bedenk dan kleine, haalbare stappen.

9. Geef je kind de ruimte om elke stap zelf te nemen. Moedig je kind aan en steun hem waar nodig, zonder het over te nemen.

10. Geef je kind een compliment en laat voelen hoe trots je bent. Zorg ervoor dat je een goed compliment geeft, zodat je kind er niet onzeker van wordt maar zich juist sterk voelt.

Wat kun je zelf doen op het moment dat je kind bang is?

4-Ga er niet in mee als je kind de situatie wil ontlopen, maar moedig juist aan nieuwe dingen te proberen. Maar iets forceren heeft geen zin.

5-Geef je kind een compliment als het lukt om rustig te blijven in enge situaties.

6-Neem angsten serieus en noem ze geen aanstellerij. Praat erover. Je kind voelt dan zich begrepen en gesteund.

7-Beloon het gedrag dat je graag wilt zien. Geef je kind een compliment als het iets doet wat het eng vindt.

8-Geef als ouder het goede voorbeeld. Laat zien dat je zelf ook op moeilijke situaties afgaat en deze niet vermijdt. Als jij je angstig gedraagt, kun je dit overdragen op je kind.

9-Bedenk samen dingen die kunnen helpen in enge situaties, zoals je ontspannen en aan iets leuks denken.

10-Help je kind stap voor stap zich over angsten heen te zetten. Als je kind bijvoorbeeld bang is voor honden, ga dan eerst samen naar plaatjes kijken van honden, en probeer dan eens een kleine en daarna een grotere hond te aaien. Als het beter gaat kun je je kind leren dat je niet zomaar alle honden kunt aaien die je niet kent, omdat dit gevaarlijk kan zijn.

Hulpmiddelen die kunnen helpen bij situaties van angst en stress

De volgende hulpmiddelen kunnen angstige kinderen helpen ontspannen

1-friemelmateriaal zoals een tangle, stressbal, friemelstenen, simple dimpl

2-kauwketting/kauwarmband

3-verzwaringsproducten (bijvoorbeeld een verzwaringskussen om je lichaam beter te voelen of een diepe drukvest zoals squease of een verzwaringsknuffel).

4-Visueel materiaal zoals de zandloper, toverstaaf met glitters

5- aroma therapy  (geuren, zoals de mohdoh theraputty)

Wanneer spreken we van een angststoornis bij kinderen?

We spreken van overmatige angst bij kinderen als het kind van kleins af aan al voortdurend angstig is. Als dit blijft duren, kunnen we mogelijks van een gegeneraliseerde angststoornis spreken. Een bepaalde vorm van angst bij kinderen is normaal, maar als het te vaak voorkomt en het zijn/haar leven begint te overheersen, spreken we van een angststoornis.

In dat geval heeft je kind moeite om de controle over de situatie te behouden. Tevens kan je kind na een tijdje dan bepaalde situaties beginnen vermijden. Ondanks dat je kind misschien weet dat het eigenlijk niet angstig moet zijn, kan het zichzelf toch niet kalmeren.

Symptomen van een angststoornis bij kinderen?

Als aan de volgende voorwaarden voldaan wordt spreken we van een overmatige vorm van angst bij kinderen en dus een angststoornis als de symptomen gedurende langere tijd aanhouden:

• Je kind ervaart een voortdurend niveau van angst of zelfs paniek.
• De angst zal leiden tot vermijdingsgedrag, wat eventueel na een tijdje kan leiden tot depressieve klachten.
• Je kind is voortdurend gespannen en nerveus.
• Je kind is uitgeput van de voortdurende spanning en angst.
• Door de angst blijft er weinig energie over voor dagelijkse activiteiten. Je kind is dus vaak vermoeid, waardoor bepaalde taken niet meer uitgevoerd worden.
• Je kind ervaart vaak een spierspanning
• Je kind ervaart slaapproblemen
• Je kind kan zich niet langer goed concentreren.
• Je kind reageert vaak geïrriteerd.
• Je kind zoekt veel geruststelling uit de omgeving.

Angst bij kinderen kan zeer uitputtend zijn. Alle levensgebieden van je kind kunnen eronder lijden.

Maak je je zorgen om de kinderangsten?

Maak je je zorgen daar de angsten echt de ontwikkeling van je kind belemmeren en je kind er erg veel last van heeft? Maak dan je zorgen bespreekbaar met je huisarts en vraag om een verwijzing. Bij jonge kinderen tot een jaar of 8 raad ik speltherapie aan, bij oudere kinderen cognitieve gesprekstherapie.

Misschien vind je deze artikelen ook interessant?

• Prikkelverwerking en angst
• Het belang van Kauwsieraden
• Diepe druk & Ontspannen

Vind je dit artikel interessant?