Wie heeft het niet meegemaakt… Je kind staat op de grond te schoppen en te schreeuwen terwijl je in de rij bij de supermarkt staat te wachten. Voor iedereen lijkt het alsof je kind een driftbui heeft en zijn zin probeert door te drijven…
Een te vol hoofd
Maar jij weet dat je kind overprikkeld is. Je kind heeft last van een te vol hoofd. Vreemdelingen beginnen te staren en geven vaak ongevraagd advies: “hij verdient een goede pak slaag”.
Maar wat deze mensen niet begrijpen, is dat jouw kind niet vanuit zijn zin doordrijven reageert. Nee, je kind raakt overweldigd door alles om zich heen zoals de vele mensen in de winkel, de rij die dicht tegen hem aan staat, de geur van eten gemixt met parfum en deoderant. Zijn zenuwstelsel is overweldigd. Zijn gedrag heeft niets te maken met een driftbui.
Wat is een ‘Meltdown’?
Alles wat er om ons heen gebeurd nemen we waar met onze zintuigen. We voelen de hitte van de zon op onze huid, we ruiken de geur van brood als we langs een bakkerij lopen. Onze hersenen nemen al deze informatie en filteren deze op basis van belangrijkheid.
Voor kinderen met prikkelverwerkingsproblemen (SI problematiek) is dit proces van filteren heel moeilijk. Hun hersenen hebben moeite met het organiseren en overzichtelijk houden van alle binnen komende sensorische informatie. Hierdoor raken kinderen met sensorische informatieverwerkingsproblemen sneller van slag, ze raken overweldigd door alle diverse prikkels om hen heen.
Het zonlicht is mogelijk te fel, de sokken zitten niet fijn, er hangt een vervelende parfum geur. Je kind kan deze informatie niet negeren en in het mapje onbelangrijk plaatsen. Je kind kan zich niet richten op wat op dat moment belangrijk is daar de hersenen alles als even belangrijk betitelen.
Vervolgens zie je bij je kind (met een prikkelverwerkingsprobleem) een ‘vecht of vlucht’-reactie wat uiteindelijk leidt tot een te vol hoofd en een meltdown.
Hoe ziet overprikkeling eruit?
Sommige kinderen kunnen schoppen, gillen, weglopen of zelfs zichzelf pijn doen. Andere kinderen reageren het tegenovergestelde. Ze kunnen stil worden en in slaap vallen. Elk kind laat ander gedrag zien bij overprikkeling.
Tips bij een ‘Meltdown’
Hoewel ‘meltdowns’ onvermijdelijk zijn voor kinderen met sensorische informatieverwerkingsproblemen, zijn er manieren om het gedrag te reguleren. Lees onze 3 waardevolle tips:
1.Behandel een ‘meltdown’ niet als een gedragsprobleem
Dit is waarschijnlijk het belangrijkste aandachtspunt om te onthouden. Driftbuien zijn gedragsuitbarstingen met een doel in gedachten, terwijl overprikkeling een neurologische oorsprong heeft.
Een kind kan om veel redenen een driftbui hebben. Misschien willen ze nog 10 minuten tv kijken of willen ze perse nog een snoepje. Schreeuwen en huilen, hoewel niet gepast, is een manier voor het kind om zijn gevoelens te uiten. Het kind heeft bij een driftbui controle over zijn acties en als hij eenmaal krijgt wat hij wil, stopt de driftbui meestal.
Een overprikkeld kind heeft geen controle over zijn gedrag. Zijn lichaam reageert in een “vecht of vlucht” modus en ze hebben geen vooropgezet doel voor ogen. Bij overprikkeling is het brein overbelast door de veelheid aan zintuiglijke prikkels. De overprikkeling is een uiting van een te vol hoofd en uit zich in een meltdown.
2. Leer te begrijpen waarom je kind een te vol hoofd heeft
Misschien zijn de lichten te helder of zijn er te veel mensen aan het praten, of staan mensen te dicht op je kind. Misschien was er op het laatste moment een verandering in de dagelijkse routine? Het leren herkennen van de oorzaak van de overprikkeling zal je als ouder helpen om er beter mee om te gaan en toekomstige meltdowns te voorkomen.
3. Probeer als ouder kalm te blijven
Probeer zelf de rust te bewaren wanneer je kind overprikkeld is. Immers boos worden of hard schreeuwen heeft een negatief effect op je kind die reeds sensorisch overbelast is. Probeer je kind te steunen door stil te zijn of met een kalme zachte stem troostende woorden te gebruiken. Uiteraard is dit een uitdaging, zeker wanneer je als gevoelige ouder (met prikkelverwerkingsproblemen) ook wel eens last hebt van een meltdown.
Lees meer tips bij overprikkeling
Zorg voor een “noodpakket met sensorische producten’
Dit is vooral handig wanneer je kind zich in een onbekende omgeving bevindt. Enkele ideeën voor een pakket zijn:
- Dempende gehoorbeschermer
- Het favoriete speeltje of knuffel van je kind
- Een favoriete snack
- Schone kleding
- Visuele zandloper (magische loper of de zigzag)
- Friemelspeelgoed (putty of potje madmattr)
- Bied verzwaring aan dat werkt kalmerend
Lees ook tips voor het inrichten van een rustplek in huis (snoezelpek)