Onze zintuigen: We hebben allemaal wel eens gehoord van de 5 bekende zintuigen horen, voelen, ruiken, geur en beweging. Maar wist je dat we maar liefst 8 zintuigen hebben die deel uitmaken van het sensorische systeem in het lichaam?

Vandaar dat ik in dit artikel de vraag ga beantwoorden: “Wat zijn onze 8 zintuigen?”

Het sensorische verwerkingssysteem

Al jaren ben ik gefascineerd door hoe het brein werkt en het sensorische systeem. Ik heb me dan ook middels nascholingen hier verder in verdiept. Vandaar dat ik in dit artikel je wat meer ga vertellen over onze zintuigen.

Het sensorische systeem bestaat hoofdzakelijk uit de hersenen, het ruggenmerg en neuronen. Het is de neurologische bedrading waarmee we sensorische informatie van buitenaf en zelfs van binnenuit waarnemen en verwerken. Alle zintuigen werken nauw samen om het “optimale niveau van opwinding” te behouden. Dit betekent dat je in staat bent om sensorische prikkels en informatie tijdig waar te nemen, te verwerken en er adequaat op te reageren.

Overprikkeling en Onderprikkeling

Wanneer je kind snel overprikkeld is of juist een hele lage alertheid heeft (en er eerder sprake is van onderprikkeling) wordt er gesproken over prikkelverwerkingsproblemen of sensorische informatieverwerkingsproblemen. Dit betekent in feite dat hun hersenen anders “bedraad” zijn en dat ze moeite hebben met het verwerken van inkomende sensorische informatie.

Wat zijn onze 8 zintuigen?

Tactiel / Aanraken

Dit is vaak het meest algemeen bekende zintuig van het lichaam en het systeem dat de meeste mensen opmerken als ze een overactief of onderactief tactiel systeem hebben. Alles wat u aanraakt of voelt, maakt deel uit van het voelbare sensorische systeem.

-> Lees meer over tactiele prikkelverwerking

Auditief / Horen

Dit zintuig omvat horen, luisteren en kunnen filteren en selectief luisteren naar auditieve informatie.

-> Lees meer over auditieve prikkelverwerking

Visueel / Zien

Het visuele systeem – We gebruiken onze ogen om te zien wat ver of dicht bij ons is. Oogbewegingen worden gebruikt om de omgeving te scannen en visueel te beoordelen.

-> Lees meer over visuele prikkelverwerking

Smaak en geur

Ik heb deze twee zintuigen samengevoegd omdat ze vaak zeer nauw verwant zijn. Als we eten ruiken we eerst iets, als het goed ruikt, zullen we het eerder proberen. Als het vies ruikt, geeft dat een waarschuwing dat we het misschien niet lekker vinden OF dat het gevaarlijk (bedorven voedsel) voor ons is om te eten. Geur reist rechtstreeks naar het emotionele brein of het limbische systeem, wat vaak de reden is waarom onze emoties zijn gekoppeld aan geuren en voedsel. Immers vaak mooie herinneringen bij bepaalde geuren.

Proprioceptie

Dit is een van de interne zintuigen van het lichaam die afkomstig is van de gewrichten, spieren en ander bindweefsel. Het proprioceptieve systeem stelt je in staat om te weten waar je lichaamsdelen zijn en wat ze doen zonder er noodzakelijk naar te kijken. Dus het geeft je informatie over waar en hoe je lichaam zich tot de omgeving verhoudt.

-> Lees meer over het Proprioceptieve systeem

Vestibulaire systeem

Het vestibulaire systeem bevindt zich in het binnenoor en helpt je veranderingen met betrekking tot de zwaartekracht waar te nemen. Zit je, sta je, lig je ondersteboven, draai je rond, sta je stil enz.? Het wordt ook wel het interne GPS-systeem van je lichaam genoemd.

Het vestibulaire zintuig is zeer nauw verbonden met de proprioceptie, auditieve en visuele zintuigen van het lichaam. Dus dat is de reden wanneer een kind problemen heeft met sensorische informatieverwerking, de ergotherapeut vaak begint met het aanpakken van eventuele problemen met het vestibulaire systeem.

-> Lees meer over het vestibulaire systeem

Interoceptie

Dit is het zintuig waar ik eerlijk gezegd vroeger geen idee van had, maar pas leerde kennen toen ik mij meer ging verdiepen in sensorische informatieverwerking. Dit gevoel gaat over de fysiologische toestand van je lichaam. Heb je honger, dorst?

-> Lees meer over interoceptie

Zintuigen en zelfregulatie

Wanneer de zintuigen niet goed samenwerken, kun je zien hoe het iemand in zijn functioneren kan beïnvloeden. Iemand die zelf in staat is om “zichzelf te reguleren” is in staat om de meeste sensorische informatie te verwerken en er op de juiste manier op te reageren.

Zo kan iemand die eerder onderprikkeld is, actief gaan zoeken naar een strategie om meer sensorische prikkels te ontvangen om actief te kunnen luisteren naar de instructie. Door te friemelen en bewegen zal de aandacht bijvoorbeeld bij deze persoon toenemen en wordt er aan zelfregulatie gewerkt.

Prikkelverwerkingsprobleem?

Wanneer iemand echter te veel of te weinig reageert op zintuiglijke prikkels in ELK van deze zintuiglijke systemen, dan is er sprake van prikkelverwerkingsproblemen.

Betekent dit nu dat wanneer je kind extra gevoelig is voor prikkels in een of meer van deze zintuigen, er sprake is van een sensorische informatieverwerkingsprobleem? Absoluut niet!

Iedereen kan moeite hebben in het omgaan / reageren op bepaalde zintuiglijke prikkels. Het gaat er echter om hoe je met die verschillen omgaat.

Pas wanneer de prikkels het dagelijkse leven van je kind dermate nadelig beïnvloedt, is het raadzaam te zoeken naar externe therapieën en strategieën die je kind kunnen helpen bij het verwerken van zintuiglijke informatie.

Misschien vind je dit ook interessant

• Een kauwketting in de klas, onze tips
• 6 boeken over prikkelverwerking

Deel dit bericht via sociale media